Polszczyzna niejedno ma imię
- dialekty jako terytorialne odmiany współczesnej polszczyzny
Tak brzmiał temat przewodni tegorocznych obchodów Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego w naszej szkole. Miały one miejsce w ubiegłym tygodniu i przeciągnęły się nawet do dziś.
Ich celem było:
- upowszechnianie szacunku dla regionalizmów i gwar, a także przeciwdziałanie ich zanikowi (zgodnie z Art. 3.1.4) Ustawy o języku polskim DZ.U.2011.43.224),
- uświadomienie roli języka w kształtowaniu tożsamości narodowej,
- poznanie czasu, przyczyny i celu ustanowienia i obchodzenia tego święta.
Na wyżej wymieniony temat uczniowie mogli zdobyć wiedzę samodzielnie, korzystając z przygotowanych na korytarzu tablic informacyjnych, oraz z pomocą nauczycieli na lekcjach języka polskiego, które od wtorku do piątku odbyły się we wszystkich klasach 4 – 8.
Znaczącą rolę w przygotowaniu obchodów odegrały zespoły złożone z przedstawicieli klas 7 - 8, które przez kilka tygodni przed świętem prowadziły badania mające na celu zebranie najważniejszych informacji o przydzielonych im dialektach: wielkopolskim, małopolskim, mazowieckim, śląskim, języku kaszubskim oraz języku ukraińskim i wyniki swojej pracy przedstawiły w przededniu 21 lutego na tablicach, które można podziwiać na załączonych zdjęciach i korytarzu I piętra naszej szkoły. Poniżej przedstawiamy autorów prac, których doceniłyśmy ocenami celującymi.
dialekt wielkopolski: Jakub Krzemianowski, Piotr Kula, Mateusz Pychyński z klasy 7c
dialekt małopolski: Nadia Kałwak, Amelia Siwik, Nadia Prażanowska, Adam Mielczarek, Krystian Smolnik z klasy 7b
dialekt śląski: Aleksandra Szymańska, Nadia Galor, Anna Zandecka, Hanna Warcholińska z klasy 8a
dialekt mazowiecki: Jakub Gąszczak, Bartek Kałwak, Mateusz Lamorski, Wojtek Szopa z klasy 7a
język kaszubski: Nadia Podgórska, Nadia Wiktorek, Hanna Sobczyk, Paulina Kasielska, z klasy 7 d
język ukraiński: Valeriia Kostelniuk, Jarosław Fomenko z klasy 8a, Eleonora Yosyfiv z klasy 7b
Trzeba zaznaczyć, że na dodatkową nagrodę zasłużyli jeszcze uczniowie dwóch zespołów. Ich reprezentanci uatrakcyjnili swoje zadania dodatkowym przedsięwzięciem – wypiekami pochodzącymi z regionów, którymi się zajmowali. Niektórzy z nas mieli więc okazję spróbować ciasteczek Tobiasza Łyczko (7c) i babki Artura Grobelnego (7d), którego wsparł wyszukaniem przepisu i ciekawostek na temat ciasta Bartłomiej Pietrzak (7d).
W czasie obchodów MDJO pracowali nie tylko wybrani uczniowie klas starszych.
Poznając terytorialne odmiany współczesnej polszczyzny, uczniowie klas 4 i 5 mieli za zadanie rozszyfrować wyrazy pochodzące z gwary podhalańskiej w tekście góralskiej legendy. Chętni zmierzyli się z jeszcze trudniejszym zadaniem – przeczytaniem legendy „Śpiący rycerze” zapisanej w całości gwarą.
Uczniowie klas 6 napisali dyktando, które swą treścią nawiązywało do terytorialnych odmian języka polskiego, wykonali test sprawdzający wiedzę na ich temat oraz przyczyn i celu ustanowienia MDJO.
Podobny test, choć już trudniejszy, bo wymagający np. znajomości przykładów wyrazów, wyrażeń czy zwrotów pochodzących z gwar z terytorium danego dialektu i języka terytorialnego, napisali uczniowie klas 7 i 8.
Wszyscy przy okazji obchodów MDJO mieli szansę wykazać się umiejętnościami i wiedzą, którą z przyjemnością jeszcze oceniamy - nagradzamy. Nazwiska tych najlepszych: mistrzów w czytaniu utworów napisanych gwarą, mistrzów ortografii oraz mistrzów wiedzy o MDJO oraz o odmianach terytorialnych języka polskiego umieścimy za kilka dni na stronie szkoły.
Tegoroczne obchody MDJO przygotowały i panie Elżbieta Szaniec i Aneta Sokolak przy współpracy pań Anetty Gajewskiej i Jolanty Kaczmarzyk. Oprawę plastyczną w postaci tła do zaprezentowanych tablic informacyjnych wykonała pani Maja Szerszeń.